×




#1 2023

Uitgave van
Steunpunt Passend Onderwijs

Steunpunt Passend Onderwijs
Aïdadreef 4
3561 GE Utrecht
www.steunpuntpassendonderwijs-povo.nl

Concept en realisatie
Onlineblad.nl
Ruud Slagmolen, Len Blonk
Steunpunt Passend Onderwijs

Redactie
Elise Schouten, Jacques Poell, Ruud Slagmolen

Fotografie
Ewouter Blokland, Petja Buitendijk, Marjolein Kranendonk, medewerkers OZHW en anderen

Dit magazine is tot stand
gekomen in samenwerking met:









BreakOut ’23 druk bezocht

Eerlijke kansen voor alle leerlingen

Luisteren naar de stem van de leerling levert een schat aan nieuwe, waardevolle informatie op als we leerlingen hun verhaal laten vertellen en écht luisteren. Dit luisteren hoeft niet via een serieus gesprek, bewijst de Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden (OZHW). Op 23 maart vond op het iconische passagiersschip ss Rotterdam de happening BreakOut ’23 plaats: voor en door leerlingen van de scholen van OZHW. Centraal thema: ‘Eerlijke kansen’. Een verslag.

Deze zogenoemde ‘opbrengstendag’ is een voortvloeisel uit de keuzes die gemaakt zijn in het Strategisch Plan van de scholengroep. De Stem van de leerling is daarin een van de vier leidende principes. En dat principe is ook leidend op deze bijzondere dag.

Bijzondere artiest
Zo’n 75 leerlingen van groep 7 en 8 van de zestien po-scholen en klas 1 tot en met 5 van de negen vo-scholen van OZHW verzamelen zich bij de ss Rotterdam, samen met een dertigtal volwassenen: organisatoren, begeleiders, docenten, directeuren en bestuurders. Als zij rond een uur of één ’s middags nietsvermoedend de ss Rotterdam binnenlopen, kunnen ze hun oren even niet geloven: is dat Marina zelf die ze Teen Idle horen zingen? Maar nee, hier is een heel andere artiest aan het werk: Indy Harms uit mavo-2 van het Gemini College in Lekkerkerk. Ondersteund door instrumentale karaoke-begeleiding zingt ze de sterren van het plafond. Over de stem van de leerling gesproken!



Reinoud en Mark luisteren
De aftrap wordt verricht door de spreekstalmeesters Naima en Nadia van organisatiebureau De Bedoeling. Zij leggen uit wat vandaag de bedoeling is. Daarvoor stellen ze eerst de twee bestuurders van OZHW voor, gewoon bij hun voornaam: Reinoud en Mark. Die zeggen niets liever te willen dan hun scholen zó in te richten, dat de leerlingen het best uit de verf kunnen komen. “We praten eigenlijk nooit met jullie”, bekennen ze. “Maar nú dus wel: help ons, wat zijn volgens jullie ‘eerlijke kansen’, waar moeten we op letten?”

Visiespel
Om de antwoorden op die vraag aan de leerlingen te ontlokken, bedachten Naima en Nadia een ingenieuze constructie. De po- en vo-leerlingen worden van elkaar gescheiden, en terwijl de eerstgenoemden in de zaal een spel gaan spelen waarin ze op stellingen moeten reageren, krijgen de laatstgenoemden een rondleiding op de oceaanstomer. Drie kwartier later worden de rollen omgedraaid. Het zogeheten Visiespel van de basisschoolleerlingen is een bordspel dat qua vormgeving wel wat doet denken aan Mens erger je niet – maar hier is van elkaar dwarszitten totaal geen sprake. Verspreid over tien statafels verplaatsen de leerlingen hun pionnetjes naar cirkels waarvan de kleur correspondeert met die van de stellingen die zij het meest ondersteunen. Die stellingname wordt daarna plenair besproken met Reinoud en Mark.

Danique: ‘Iedereen dezelfde kansen’

“Bij ons op school kan iedereen zichzelf zijn. We hebben kinderen van allerlei culturen in de klas, dat maakt het juist gezellig. We hebben allemaal dezelfde kansen – het is niet zo dat één persoon altijd de beurt krijgt: iederéén krijgt de beurt."
Danique, mavo-2 van het Gemini College in Lekkerkerk



Schuimrubberen kubus
Het is natuurlijk niet niks om ten overstaan van zoveel andere kinderen aan de bestuurders te laten weten wat je vindt, maar als er na een schoorvoetend begin een paar schapen over de dam zijn, is er geen houden meer aan. De microfoon, die vastzit in een schuimrubberen kubus, gaat al gauw van hand tot hand, liefst na een welgemikte worp naar iemand die een paar rijen verderop zit. “Onze school gaat midden in de ramadan op schoolkamp, dat is een slechte timing!” (luid applaus). Mark en Reinoud luisteren aandachtig, en beloven plechtig alle opmerkingen ‘mee te nemen’.

Over de streep
Via het spel Over de streep wordt er vervolgens naar de stem van de vo-leerlingen geluisterd. Op de vloer achterin de zaal is een lang lint van tape geplakt die de zaal in tweeën deelt. Drie stellingen worden voorgelezen, en de leerlingen moeten telkens beslissen of ze aan de ene kant (vóór) of aan de andere kant (tegen) gaan staan. Na elke stelling gaan Nadia en Naima met de microfoon rond om naar het waarom van het voor of tegen te vragen. Dat leidt in de meeste gevallen tot een geanimeerd debat. Ook al zijn de meningen soms zeer uitgesproken, naar iedereen wordt respectvol geluisterd. Er valt geen onvertogen woord, iets wat Reinoud en Mark niet ontgaat: “Hier kunnen wij als volwassenen nog veel van leren!”



Langs de Menti-meetlat
In de slotsessie schrijven alle leerlingen op kaarten, die rechtstreeks bij de directeuren van hun school worden afgeleverd, wat ze met hen zouden willen bespreken. Daarna gaat de zaal plenair aan de slag met de Mentimeter. Iedereen die een mobieltje bij zich heeft kan zijn mening op het grote centrale scherm geprojecteerd zien. Zo verschijnt er een woordenwolk naar aanleiding van de vraag: zeg in één woord waarover je met de directie van je school in gesprek wil. Op de vraag of een middag als deze ook op de eigen school gehouden zou moeten worden, is het antwoord unaniem: ja! Mark en Reinoud vinden dat de dag hun stoutste verwachtingen heeft overtroffen.

Sera: ‘Luisteren? Wellicht na vandaag’

“Tot nu toe heb ik eigenlijk nog niet echt gemerkt dat er serieus naar kinderen geluisterd wordt bij ons op school. Maar misschien doen ze dat wel na deze dag! En dan heb ik het niet over dingen als de kleur van de stoelen, of zo. Maar wel dat er bijvoorbeeld rekening wordt gehouden met de dagen waarop iedereen ergens aan kan meedoen.”
Sera, groep 7 van basisschool De Piramide in Ridderkerk